4.4.1 Amsterdamse School - Plan Zuid - Rivierenbuurt
De Rivierenbuurt
bevindt zich in het zuiden van Amsterdam en maakt deel uit van Plan Zuid van H.P. Berlage
.
Plan-Zuid valt uiteen in twee delen:
het huidige Amsterdam-Zuid, gericht op welgestelden, waarvan de Amsterdamse School architectuur op de hiernakomende pagina's belicht
wordt (zie 2 en 3), en de Rivierenbuurt, gericht op de middenklasse.
De Rivierenbuurt is in de jaren twintig en dertig van de 20e eeuw gebouwd als onderdeel van het Plan Zuid.
De buurt heet Rivierenbuurt omdat de straatnamen vernoemd zijn naar Nederlandse rivieren ( wikipedia).
Achter het centraal in Plan Zuid in 1966 geplaatste Berlage-monument zien we het meest markante gebouw in de Rivierenbuurt:
'de wolkenkrabber' (of 'twaalf verdiepingenhuis') van J.F. Staal.
Dit eerste hoge woongebouw van Amsterdam staat aan het plein (bij de bouw nog Daniël Willinkplein, thans Victorieplein geheten) dat het punt van samenkomst vormt van de drie hoofdstraten die in een Y-vorm de buurt doorsnijden.
Dit waren de Amstellaan, Noorder Amstellaan en Zuider Amstellaan. In 1946 werden deze drie lanen vernoemd naar de leiders van de geallieerden: Stalin, Churchill en Roosevelt.
Na de inval in Hongarije in 1956 werd de Stalinlaan op 14 november 1956 omgedoopt in Vrijheidslaan.
Victorieplein met links het begin van de Rooseveltlaan, en rechts de Churchilllaan.
"Het contrast van orde en symmetrie van Plan Zuid met de anarchistische woningbouw van de aangrenzende oudere wijken - zoals de Pijp - is enorm. De Pijp is huis voor huis tot stand gekomen, zonder een overkoepelend idee;
de wegen zijn smal, de plattegronden van de panden chaotisch. Plan Zuid (inclusief de Nieuwe Pijp) daarentegen is gebouwd in een streng maar harmonisch patroon van grote verkeerswegen en kanalen. In de Pijp
heeft elk huis een andere maat en ander ritme; in Zuid dicteren lange gevelwanden de cadans." (Roel Griffioen, architectenweb)
Vrijheidslaan
Vrijheidslaan. Michel de Klerk, 1923
Meerhuizenplein. Michel de Klerk, 1922
Berlageschool Meerhuizenplein
Meerhuizenstraat
Kromme Mijdrechtstraat/Vrijheidslaan. P.L. Kramer 1922-1923
Holendrechtstraat. M. Staal-Kropholler, 1921-1922. Zie architectuurgids
Vechtstraat. N. Lansdorp jr, 1922-1923
Vrijheidslaan. J. Zietsma, 1922-1923
Vrijheidslaan-Rijnstraat
In 1925 werd de Amstellaan (nu Vrijheidslaan) voltooid. Deze brede laan was de trots van vele Amsterdammers. Hiermee was Plan Zuid echter nog niet aangesloten op de rest van Nederland. De barrière was de Amstel.
De Berlagebrug over de Amstel is de symbolische en fysieke ontsluiting van de Rivierenbuurt vanuit het oosten. De brug (of liever, de opdracht om die te ontwerpen) was een cadeautje van de gemeenteraad voor Amsterdams beroemdste bouwmeester, Hendrik Berlage op diens 70-ste verjaardag.
Op 28 mei 1932 werd de Berlagebrug, onder belangstelling van duizenden Amsterdammers, feestelijk geopend.
Vanaf die dag trok een ongekende verkeersstroom door de lanen van Plan Zuid.
De Berlagebrug werd de kroon op het werk van Berlage ( zd.wandelweg.nl)
|
|
